Sztuka zdobienia porcelany, czyli relief, malowanie i nakładanie kalk

Sztuka zdobienia porcelany jest tak samo długa, jak historia jej produkcji. Małe arcydzieła zawarte w naczyniach codziennego użytku sprawiają, że stają się one drogocenne i nabierają wyjątkowego charakteru. Za każdym z nich bowiem kryje się czyjaś historia – wyżłobiona, namalowana lub odciśnięta wprawną ręką.

Techniki zdobienia porcelany

Umiejętność zdobienia porcelany to prawdziwa sztuka. Wyzwaniem jest już samo przygotowanie dekoracji porcelanowej, która z jednej strony będzie ciekawa i oryginalna, a z drugiej pozwoli zachować odpowiedni balans między względami artystycznymi a praktycznymi.

Najstarszą z technik zdobienia porcelany jest estampaż, czyli tzw. drapanie. Używa się do niego specjalnego narzędzia, którym „wydrapuje się” określone elementy na powierzchni naczynia, nadając im wklęsłą i wypukłą formę. Technika ta należy do zdobień reliefowych, odznaczających się formą przypominającą rodzaj płaskorzeźby.

Wśród tego typu technik wymienić należy również druk pieczętowy, polegający na odciskaniu stempli na niewypalonym jeszcze naczyniu, oraz zdobienia ażurowe, wykonywane przy użyciu stalowej igły lub ostro zakończonego nożyka. Z kolei technika tworzenia reliefów wypukłych polega na nakładaniu specjalnym pędzlem kolejnych mas rzadkiej gliny, w wyniku czego powstają rozmaite wzory.

Porcelana ręcznie malowana

Zdobienia reliefowe cieszą się dużą popularnością, podobnie jak techniki malowania na porcelanie. Pierwszą z nich jest podszkliwne malarstwo kobaltowe i czerwone, objawiające się w formie niebieskich i czerwonych wzorów na gładkim, białym tle porcelanowych naczyń.

Wzory maluje się specjalnym pędzelkiem, używając do tego farb z pigmentem na bazie – odpowiednio – tlenku kobaltu i tlenku miedzi. Namalowane wzory pokrywa się szkliwem, a następnie wypala. Drugą techniką jest malarstwo naszkliwne, z użyciem emalii. Ostatnią stanowi zdobienie samymi szkliwami, z wykorzystaniem różnych barw i rodzajów szkliwa.

Kolekcja porcelany MariaPaula Moderna Gold

Porcelana malowana odznacza się wyjątkową szlachetnością. Do najczęściej wybieranych wzorów należą te delikatne, w kolorze złotym lub platynowym. Są to zdobienia o minimalistycznym charakterze, na obrzeżach naczyń, elegancko podkreślające klasykę białej, gładkiej, uniwersalnej porcelany.

Wprawy do zdobienia porcelany nabywa się przez wiele lat. Należy mieć jednak świadomość, że porcelana malowana jest bardziej podatna na ścieranie, także w przypadku mycia ręcznego. Ale nawet pomimo tego typu ubytków, porcelana pozostaje cenna, bo zawsze jest dziełem sztuki użytkowej.

Sztuka nakładania kalk

Do ręcznych zdobień używa się także specjalnie przygotowanych kalk, poprzez które przenosi się wzór na poszczególne naczynia. Dobrym przykładem jest kolekcja porcelany MariaPaula Klasyka Sissi. Naczynia zdobią geometryczne ornamenty w perłowych odcieniach bieli i szarości, wykończone platyną.

Kolekcja porcelany MariaPaula Klasyka Sissi

Techniką poprawiającą trwałość nakładanej kalki jest technika szkliwna. Gdy porcelana jest wypalana, w temperaturze 1100°C szkliwo staje się miękkie, a kalka się w nie zapada. Minusem techniki jest jednak to, że w tej temperaturze nie zachowują się wszystkie kolory, nie można też wtedy w ogóle stosować koloru złotego.

Warto pamiętać, że techniki zdobień można ze sobą łączyć, nakładając np. kalkę na relief na porcelanie.

Relief na porcelanie

Do najtrwalszej i najtwardszej porcelany należy gładka lub zdobiona reliefem. W ofercie marki MariaPaula znajdziemy zarówno klasycznie gładkie zestawy, jak i te zdobione, np. Ecru Queen w modnym kolorze ecru.

Kolekcja porcelany MariaPaula Klasyka Ecru Queen

Relief na porcelanie, czyli wytłaczany, wypukły wzór, stanowi integralną, ornamentalną część produktu. Jego charakter doskonale oddaje kolekcja MariaPaula Natura. Zastosowana w niej nieregularna faktura powierzchni przypomina korę drzew. Ten relief niezwykle wyraziście prezentuje się na pękatych kształtach naczyń.

Nieco prostszym rozwiązaniem jest kalka o charakterze reliefowym, nadająca naczyniom lekkich uwypukleń, którą można nałożyć także na gładkie, standardowe naczynia przed ich wypaleniem.

W Polsce dekoracje porcelanowe (malowanie, nakładanie kalki) wykonywane są ręcznie. Dzięki temu podkreślony zostaje wyjątkowy charakter porcelany, a naczynia nabierają prawdziwej unikalności.